Yüksek sesle miyavlama, eşyalara sürtünme, yerde yuvarlanma, karın üstüne uzanma, arka bölgelerine dokunulduğunda kuyruğu yana çekme, idrarda artış, yalanma sıklığında artış, iştah azalması… Evet, dişi kedilerde kızgınlık genellikle bu semptomlarla belli eder ve özellikle geceleri, evin en yankı yapan bölgesinde acı acı miyavlama ile hayvan sahiplerinin dikkatini çeker. Peki bu dönem ne kadar sürer, hayvan sahiplerinin kedileri için yapabilecekleri nelerdir? Gelin kedilerde kızgınlık konusuna birlikte göz atalım…
Cinsel olgunluğa erişme yaşı kedilerde farklılık gösterebilir fakat dişi kedilerde kızgınlık genellikle 6 aylıktan sonra görülür. Yıl içerisinde birden fazla kızgınlığa giren kedilerde, sağlık durumu, yaş, hastalıklar, beslenme gibi etkenler kızgınlığa giriş yaşını etkileyebilir. Genellikle bahar aylarında başlayan çiftleşme dönemi sonbahara doğru son bulur. Aslına bakarsanız bir dişi kedinin iki kızgınlık dönemi arasındaki süre yaklaşık 3-4 aydır. Yılda birden fazla kızgınlık gösterdikleri göz önüne alınırsa, kedilerin daha sağlıklı yaşam sürmeleri için kısırlaştırılmaları gerekir.
Vücudun gece gündüz değişikliklerine uyum sağlamasına yaradığı savunulan melatonin hormonu kedilerin üreme döneminde kilit rol oynar. Gün ışığındaki artışa bağlı olarak azalan melatonin hormonu, hipotalamusu uyararak üreme hormonlarını etkiler. Üreme hormonları da yumurtalıklara ve uterusa gelerek kedilerde kızgınlık adına etkileri başlatır. Eğer kedi ergenliğe girdiyse, östrojen hormonunun artmasıyla kızgınlık belirtileri de baş gösterir.
Yaklaşık 9-10 gün süren kızgınlık dönemi, ilk kızgınlıkta biraz daha uzun sürebilir. Bu dönemde kediler yerlere yuvarlanacak, sahibinin ayaklarına dolanacak, eşyalara sürtünecek ve yükselen frekanslarda miyavlayacaktır. (Bu süre kediden kediye değişiklik gösterebileceği gibi, mevsimsel etkenlere, sağlık durumuna bağlı olarak da azalabilir ya da artabilir) Daha önce belirttiğimiz gibi iştahta azalma, özellikle ilk birkaç gün idrara sık çıkma, kuyruk bölümünde hassasiyet, arka kısmını çiftleşmeye uygun pozisyona getirme, genital bölgeyi sık yalama ve sık yalanma gibi semptomlar da kendini gösterecektir. Fakat hayvan sahiplerinin kızgınlıkta olan kedilerine doğru yaklaşmaları çok önemlidir. Kediler bu dönemde her zamankinden daha fazla güven ve şefkate ihtiyaç duyarlar.
Empati yapın
Bu dönemde kedinizi evde tuttuğunuzdan emin olun. Kediler kızgınlıktayken evden kaçmak, sokakta dolaşmak ve çiftleşmek için biraz asabi olabilirler. Camları, pencereleri, kapıları kitlediğinizden ve açamayacağından emin olmanız en önemli konudur. Kedilerde kızgınlık genellikle hayvan sahipleri için zorlu bir süreçtir. Kedinin sürekli miyavlaması, bağırması ister istemez ev halkını huzursuz edebilir. Kediniz yüksek sesle miyavlarken onu azarlamamaya dikkat edin. Onunla konuşun, ona masaj yapın, onu rahatlatın… Onu dinlemek, konuşmak ve anlamaya çalışmak ona da iyi gelecektir. Kucağınıza gelip miyavlamaya başladığında onunla konuşarak, karnını sevin. Bazı kediler bu dönemde karın bölgelerinin boydan boya okşanmasından hoşlanırlar.
En sağlıklı çözüm kısırlaştırmak!
Kediler eğer çiftleşmez ve gebe kalmazlarsa bu dönem 14-21 gün gibi bir süre içinde, dönemi geçene kadar tekrar edecektir. Hayvan sahiplerinin bu dönemde üç aşamaya dikkat etmesi gerekir. Bir; kedi çiftleşti ve gebe kaldıysa, iki; kedi çiftleşti ama gebe kalmadı yalancı gebelik geçiriyorsa üçüncüsü ise kedi çiftleşmedi ya da gebe kalmadıysa… Özellikle bu aşamalarda hayvan sahiplerinin çok dikkat etmesi ve veteriner hekimleriyle iletişimde kalmaları gerekir.
Evet, belki bazı hayvan sahipleri bunu duymaktan hoşlanmayacak ama; kedilerin özellikle sağlıklı ve kaliteli yaşam sürmeleri, uterus, ovaryum, meme tümörleriyle karşılaşmamaları için kısırlaştırılmaları şarttır. Doğru zamanda, kızgınlığı bittikten sonra kısırlaştırılmaları ilerleyen zamanlarda daha huzurlu yaşam sürmelerine olanak sağlayacaktır. Sokaktaki hayvanların da popülasyonunu göz önüne alacak olursak, yeni yavru kedilerin çoğalmasına, sokaklara atılmalarına imkan tanımamak en güzeli diyebiliriz…
