Köpekler biz onlara karşı üstünlük sağlayıp kendilerine hükmediyoruz, emirler yağdırıyoruz diye değil; doğuştan gelen insanlarla olan işbirlikçi yapıları, sosyal yetenekleri dolayısıyla, zaten “oldukları halleri” ile harika canlılardır. İnsanların “Köpeklerin sindirilmesi gerekir”, “Patron kimmiş öğrenmesi lazım” vb. mitleri kolayca kabul edebilmeleri, “ilişkilere” bakış açımızla köpeklerin bakış açısı arasındaki farklılığı en basit şekilde ortaya koyuyor.
İnsanlar en hızlı daha önce bildiği şeylerle “benzerlikler” ya da “zıtlıklar” aracılığı ile bağ kurarak öğrenirler. Ben bu yazımda iki genel yargı üzerine oluşmuş olan “benzer” algısının yerine “zıtlık” algısı koyabilmeyi umuyorum.
İnsanlarla tanışıp pozitif ve bilimsel metotlarla çalışan bir köpek eğitmeni olduğumu, dolayısıyla da köpeğin yaşadığı ortamda/evlerde, sahipleri ile birlikte eğitimler yaptığımı söylediğimde akıllara gelen ilk isim ne yazık ki Ceasar Milan, Köpeklere Fısıldayan Adam, oluyor. Ne yazık ki diyorum çünkü ortada bir “benzer” algısı söz konusu oluyor genelde. Halbuki Cesear Milan’ın kendine has iyi niyeti, insan ve hayvan sevgisi/iletişimi hepimize bir şeyler öğretmiş olmasına karşın kendisinin pozitif bir eğitmen olduğunu söylememiz çok yanlış olur. Tasma ile çekiştirme, karın bölgesine topuk ile tekme atma, köpeği zorlama vb. birçok köpeğe stres yükleyen durum içerisinde kendisini görmüşüzdür. Bu davranışların temelinde de köpeğin kurttan geldiği, dolayısıyla da kurt sürüleri ile vakit geçirip onları anladığımızda köpekleri de aynı yetişkin kurtların birbirlerine yaptıkları muameleler ile kontrol altına alabileceğimiz düşüncesi yatmaktadır. Ama biz pozitif eğitimciler köpeklerin köpek olduğunu ve onlara kesinlikle köpek gibi davranlması gerektiğini savunuruz.
“Köpeklerin kurtlardan evrimleşmesi” yerine, “köpekler ve kurtların ortak bir ataya sahip olması” şeklindeki bir cümle daha doğru olacaktır. Köpeklerin ve kurtların aynı DNA’yı paylaştıkları doğru fakat bu benzer DNA yüzdelerine bakıldığında köpekler, kurtların yalnızca kuzenleri gibidir. Genel yanlış algı da DNA’yı anlayış eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Birçok hayvanın bir başka hayvanla paylaştığı bu ortak DNA’lar ortak bir morfolojileri olduğu anlamına gelir. Yani 4 bacak, kürk, bir kuyruk, kulaklar, pençeler vs. gibi birlikte köpek ve kurt oluşturan tüm vücut parçaları varsa, bu özelliklerin oluşmasını sağlayan DNA’nın aynı olduğu anlamına gelir. Araştırmalar, köpeklerin kurtlarla paylaştığı ortak DNA’nın, pek çok insanın köpeklerin kendisinden türetildiğini sandığı Amerikan Timber Kurtu’na ait olmadığını da kanıtlamıştır.
İnsanlar hayatlarında köpeklere yer verdiği sürece onlar da ilişkilerini geliştirmeye devam edeceklerdir
Bu evcilleştirme sürecinde eşsiz ve oldukça dikkate değer hayvanlar üretildi. Benim bir köpekte gördüğüm şey, herhangi bir kişinin onlara karşı sevgisinden bağımsız olarak, içten bir saygı, güven ve hayranlık göstermeleridir. Tarih boyunca köpek üretim sanayisinin yükselişi insanların görebildiklerinden ya da anlamak için istekli olduklarından çok daha fazla sefalet ve acı yaratmıştır. Hatta “sözde” saygın yetiştiriciler tarafından yetiştirilen köpekler bile, sıklıkla yaşam kalitelerini bozan veya kısaltan genetik deformasyonlar taşıyan ve sahibinin banka hesabını tüketmek amaçlı, bu süreç içerisinde de pek çok kalbin kırılmasına yol açan sebepler olmak zorunda bırakılıyorlar.
Bir de tüm bunlara köpekleri “sözde” eğitme müjdesini (!) veren, boğma, şoklama&dikenli tasmalar, sindirme vb. şiddet ve stres içerikli yöntemleri de eklersek… Yıllar önce çok uzaktaki bir kıtada birkaç kurt ileride “insanın en iyi dostu (!)” olacaklarını öngörebiliyor olsalardı işler böyle mi ilerlerdi dersiniz?
Kısacası pozitif eğitmenlere sempati ile bakılırken akıllara C. Milan’ın gelmediği ve köpeğine şık tasarım kürkler içindeki hükmedilesi kurtlar şeklinde bakmayan insanların olduğu bir dünya düşlüyorum 🙂
Hepimize kolay gelsin.
Kaynaklar:
- http://www.leecharleskelley.com/top10myths/dogsarentlikewolves.html
- Jacobs, D. (28.12.2011). Dogs Are Not Wolves In Designer Fleee Coats, http://www.lifewithdogs.tv/2011/12/dog-are-not-wolves-in-designer-fleece-coats/
3.Goldman, J. (30.04.2012). Dogs, But Not Wolves, Use Humans As Tools, http://blogs.scientificamerican.com/thoughtful-animal/2012/04/30/dogs-but-not-wolves-use-humans-as-tools/
