Köpeklerin insanlardan en az 100.000 kat güçlü olan koku alma duyuları sayesinde, günümüz hastalığı kanseri algılama konusunda ne kadar başarılı olduklarını mutlaka duymuşsunuzdur. Penn Vet Working Dog Centre’deki araştırmacılar da kanser teşhis eden köpekler konusundaki bu başarıyı bir üst aşamaya geçirmek ve daha çok vakaya daha hızlı bir şekilde ulaşarak hastalıklara erken müdahale edebilmek için çalışmalara başlamışlar.

Aslına bakarsanız bu çalışmaları başlatan, kanser dedektifliği yapan Labrador Retriever ırkındaki köpeğin, günde belirli sayılarda örnek koklayabilmesiymiş. Fakat zamanla bu eğitimlerin artması maliyeti de artırdığı için araştırmacılar hemen harekete geçmişler. Pennsylvania Üniversitesi’ndeki bir fizikçi bu köpeğin koku gücünden esinlenerek, insan burnu ile eşdeğer bir elektronik burun örneği tasarlamış. Tasarlanan sistemde aynı biz insanlarda olduğu gibi burundan aldığımız koku nasal boşluklardan giriyor ve koku sinirlerini uyararak beyne sinyal yolluyor. Tüp ve borularla alınan kokunun geçişi bilgisayara aktarıldıktan sonra inceleme başlıyor. Tasarımın yaratıcıları henüz tamamlanmamış olmasına rağmen projeden oldukça umutlular. İleride bunun birçok hastalığın önüne geçecek çalışmaları başlatacağını da vurguluyorlar.

Bir güzel haber ise, yumurtalık kanserini teşhis edebilen köpeklerin artık iyi ve kötü huylu olup olmadığını da ayırt edebilecek çalışmaların tamamlanmaya başlaması…

Kaleidoscope of Hope Ovarian Cancer Foundation tarafından finanse edilen projede, üç köpek kanseri algılama yeteneklerini geliştirmek ve yumurtalık kanserini erken teşhis edebilmek için eğitime alınmışlar. 1 kötü huylu, 1 iyi huylu bir de normal örneklerin konduğu ve geri kalan örneklerin sadece köpeklerin kafasını karıştırmak için eklendiği testte köpekler %90 oranında başarı sağlamışlar.

Bu iki farklı projeye bakacak olursak, bilim ve hayvanların başarıları sayesinde biz insanlar onlara çok şey borçlu kalacağız. Oldukça sık görülen yumurtalık kanseri başta olmak üzere birçok hastalığın teşhisinde büyük rol oynayan köpek dostlarımız ise daha çok can kurtaracağa benziyor!

Kanser teşhis eden köpekler çığır açıyor
Fotoğraf: Mori Rothman